Spelt (Triticum spelta) is een primitieve variant van de gewone tarwe. De oorsprong van het graan ligt in het Midden-Oosten. Al in het bronzen tijdperk kwam de plant hier voor, in de middeleeuwen werd spelt in Noord Europa geïntroduceerd. In de afgelopen eeuw is spelt volledig overvleugeld door tarwe, omdat er weinig aandacht is besteed aan de veredeling.  

​

Eigenlijk kan gesteld worden dat de hedendaagse spelt zich nog in de oervorm bevindt. Toch kent de graansoort een opleving, wat mede te danken is aan de sterke gezondheidseigenschappen. Rond 1990 begonnen kwekers in Zuid-Duitsland met het ontwikkelen van nieuwe variëteiten van spelt. Met veel succes wisten ze spelt als oergraan in de markt te zetten.

​

Net als gewone tarwe heeft spelt als voorouders eenkoorn en een wilde grassoort. Het is een tweejarig gewas. Het wordt gezaaid in oktober-november en driekwart jaar later geoogst in juli of augustus. De opbrengst ligt veel lager dan die van tarwe. Waar bij tarwe opbrengsten tot boven 10.000 kilo per hectare gehaald worden, ligt de opbrengst bij spelt met 4.000 tot 6.000 kilo ongeveer op de helft.  

​

Spelt wordt het meest gebruikt als grondstof voor brood. Spelt is niet glutenvrij, maar bevat wel minder gluten dan tarwe. Anders dan bij tarwe is bij dit graan de vruchtwand van de korrels vergroeid is met het kaf, waardoor het gepeld moet worden. Wel bevat het meer vitamines en mineralen, hoge eiwit- en glutengehalten, wat bijdraagt aan het gezondheidsimago van spelt. Ook wordt spelt gebruikt als grondstof voor vlaaien, pannenkoeken, muesli en bier.

​

Areaalontwikkeling Spelt (Nederland / CBS):

• 1900: < nihil

• 1950: < nihil

• 2000: < 1.000 ha

• 2018: < 1.000 ha